Alaeddin Keykubat’ın öldürülmesinden sonra tahta geçen II. Gıyaseddin Keyhüsrev ve vezir Saadettin Köpek’in kötü yönetimi Selçukluların eski güçlerini ve otoritelerini kaybetmelerine neden olmuştur.

Babailer (Baba İshak) İsyanı: Moğol baskısından Anadolu’ya kaçan birçok Türkmen yer ve otlak sıkıntısı nedeniyle ekonomik sorunlar içindeydi. Devletin bu dönemde sıkıntılı olması ve yanlış politikaları nedeniyle bir Türkmen şeyhi olan Baba İshak peygamberlik iddiasıyla Adıyaman’da ayaklanmıştır. Tokat ve Amasya’ya kadar yayılan isyanın güçlükle bastırılması (1240) Moğolları Anadolu’yu istila etme konusunda cesaretlendirmiştir.

Kösedağ Savaşı (1243): Anadolu’yu hâkimiyet altına almaya çalışan Moğollar, Babailer İsyanı’nın güçlükle bastırılması üzerine harekete geçmiş ve Erzurum’a girip ilerlemeye başlamıştır. Bunun üzerine II. Gıyaseddin Keyhüsrev büyük bir orduyla Moğollar üzerine yürümüş, taraflar Erzincan’ın batısındaki Kösedağ’da karşılaşmışlardır. Bu savaşta Selçuklular başarısız olarak dağıldılar.

Savaşın sonuçları,

  • Anadolu Selçuklu Devleti yıkılış sürecine girmiştir.
  • Türkiye Selçuklularına bağlı devlet ve beyliklerin bağımsız olmasıyla Anadolu’da siyasi birlik bozulmuştur.
  • Sivas, Kayseri, Erzurum ve Erzincan gibi önemli merkezler tahrip edilmiştir.
  • Selçukluların Moğol hâkimiyetine girmesiyle merkezi otorite bozulmuştur.
  • Moğolların ağır vergiler koymaları ve halkı yoksulluğa itmeleri nedeniyle ekonomik yapı bozulmuştur.
  • Moğol baskısından kaçan Türkmenler batıya giderek bu bölgede Türk nüfusunun artmasına neden olmuşlardır.

I. Gıyaseddin Keyhüsrev’in ölümünden sonra Anadolu Moğolların kontrolündeki Selçuklu şehzadeleri tarafından yönetilmiş ve Selçuklular bir daha toparlanamamışlardır. Son hükümdar II. Mesud’un ölümüyle devlet yıkılmıştır. (1308)

Türkiye Selçukluları,

  • Türkmenleri bir çatı altında toplayarak Anadolu Türk birliğini sağlamışlardır.
  • Anadolu’da Türk kültürünün gelişmesini ve devamlılığını sağlamışlardır.
  • Anadolu’yu ve İslam dünyasını Haçlılara ve Bizans’a karşı korumuşlardır.
  • Anadolu’yu canlı bir ticaret merkezi haline getirmişlerdir.